آزمون های تشخیصی برای مشکلات وستیبولار

وستیبولار

اندام های وستیبولار گوش داخلی ، اعصاب همراه و مراکز آن در مغز از یک سیستم پیچیده تشکیل شده است که بسیاری از فعالیت ها را انجام می دهد و توسط سیستم های خارج از سیستم وستیبولار می تواند تحت تاثیر قرار بگیرد.
بنابراین برای ارزیابی گوش داخلی ، ممکن است به آزمون های متعددی نیاز باشد.
پزشکان از اطلاعات پزشکی شخصی افراد و معاینات فیزیکی به عنوان پایه ای برای درخواست ارزیابی های تشخیص سیستم وستیبولار و رد کردن علائم مشابه به هم استفاده میکنند.
اغلب افراد این آزمون ها را به راحتی تحمل می کنند ولی در مورد برخی این آزمون ها خسته کننده، و می تواند منجر به بی ثباتی و گیجی موقتی شود.

بررسی نقص عملکرد سیتسم وستیبولار:

سیستم وستیبولار و بینایی و همچنین ماهیچه های چشم و گردن به یکدیگر متصل هستند و به هم برای حفظ تعادل کمک می کنند.
1. حرکت های سر و دیگر تمرینات گوش داخلی سیگنال هایی را از طریق سیستم عصبی برای کنترل حرکات عضلات چشم می فرستند. این مسیر یک رفلکس را به نام رفلکس دهلیزی – چشمی یا به اختصار  VOR به وجود می آورد

2. 2. این رفلکس باعث ثبات دید از طریق کنترل حرکات چشم در هنگام حرکات سر می شود.
3. 3. بسیاری از آزمون های وستیبولار از ابزارهایی برای بررسی حرکات طبیعی و غیرطبیعی چشم ها به هنگام تحریک سیتم وستیبولار استفاده می کنند.

الکتروویدئونیستاگموگرافی (ENG OR VNG):

الکتروویدئونیستاگموگرافی (ENG) مجموعه ای از زیر آزمون ها ، که در آن الکترودهای کوچکی که بر روی پوست اطراف چشم ها قرار داده می شود ، می باشد.

ویدئونیستاگموگرافی (vng):

از همان زیر آزمون ها تشکیل شده است که به جای الکترود از یک عینک مجهز به دوربین برای ثبت و ردیابی حرکات چشم استفاده می شود.
هم دوربین عینک در vng و هم الکترودها در ENG با اندازه گیری حرکات چشم می توانند نقص عملکرد سیستم وستیبولار یا نورولوژیکال را مشخص نمایند.
به طور معمول این آزمون ها در اتاقی تاریک یا با نور کم انجام می شود.
در طول آزمون فعالیت های ذهنی مختلفی به بیمار داده می شود تا بیمار تمام حواس خود را معطوف آزمون نماید در عین حالیکه نتواند حرکت چشمان خود را آگاهانه کنترل نماید.
آزمون vng | ENG معتبرترین ، جامع ترین و معمول ترین آزمونیست که برای افرادی با علائم سرگیجه ، منگی و عدم تعادل وجود دارد.
قسمتی از آزمون vng | ENG ، جا به جایی چشم ها را به هنگام دنبال کردن اهداف بینایی محتلف ارزیابی می کند قسمتی دیگر از این آزمون ها جا به جایی چشم ها هنگام قرار گرفتن سر در حالت های مختلف را بررسی می کند و قسمت سوم از زیر آزمون های vng | ENG به نام آزمون کالریک ، با اعمال دمای مختلف به کانال گوش سیستم وستیبولار را تحریک می کند.
آب یا هوا برای ایجاد دمای مختلف در کانال گوش استفاده می شود که ممکن است گرم تر یا سردتر از دمای بدن انسان باشد. این آزمون می بایست برای مدت کوتاهی حرکات سریع چشم که نیستاگموس نامیده می شود را به وجود آورد.

آزمون های چرخشی ROTATION TEST:

آزمون های چرخشی شیوه ی دیگری برای ارزیابی ارتباط عملکرد مابین چشم ها و گوش داخلی می باشد.
در این آزمون ها همانند آزمون های  vngیا ENG از الکترودها یا عینک برای ثبت حرکات چشم استفاده می کنند. سر به سمت طرفین با سرعت متوسط و آهسته چرخانده می شود و همراه آن حرکات چشم ها آنالیز می شود. همانند آزمون vng | ENG آزمون های چرخشی می بایست در اتاق تاریک یا با نور کم انجام شود. که فرد آزمایش کننده سوال هایی برای معطوف ساختن حواس بیمار و جلوگیری از کنترل خودآگاهانه چشم ها می پرسد.

1. آزمون های چرخشی اطلاعاتی فراتر از آزمون vng | ENG درباره ی صحت عملکرد ارگان تعادلی یه ما می دهد ولی تنها بخشی از افراد نه همگی در بخش تشخیصی به این آزمون ها نیاز خواهند داشت.
2. آزمون های چرخشی مختلفی وجود دارد ؛ از جمله آزمون چرخش اتوماتیک auto head rotation)) صندلی چرخان کامپیوتری computerized rotation chair و آزمون غربالگری .
   در آزمون چرخش اتوماتیک از شخص آزمایش شونده خواسته می شود تا به یک هدف ثابت خیره شود و سرش را در جهات عقب و جلو ، بالا و پایین و بازه ی زمانی کوتاه چرخانده می شود.
   در آزمون صندلی چرخان کامپیوتری بیمار بر روی یک صندلی هوشمند نشسته و با سرعت کنترل شده به طرفین می چرخد.
   در آزمون غربالگری ، فرد آزمایش کننده به حرکات چشم بیمار هنگامی که فرد بر روی صندلی چرخان از طرفی به طرف دیگر حرکت می کند ؛ نگاه می کند و آن ها را آنالیز می نماید.

آزمون ویدئویی تکانش سریع سر  (video head impulse testiy):

آزمون vhit نیز به ارزیابی چگونگی عملکرد چشم ها و گوش داخلی می پردازد . از یک عینک کوچک مجهز به دوربین جهت مانیتور کردن حرکات چشم استفاده می شود . آزمون vhit به لحاظ ایجاد حرکت سر برای ارزیابی رفلکس دهلیز چشمی VOR مشابه با آزمون های چرخشی است ولی در آزمون های چرخشی ، تکانش های سر با سرعت آهسته یا متوسط ایجاد می شود در صورتیکه در آزمون vhit تکانش های بسیار کوچک و سریع ایجاد می شود.

آزمون های پتانسیل های عضللانی برانگیخته ی دهلیزی (vemp) :

از آزمون vemp جهت بررسی عملکرد و صحت ارگان های وستیبولی مهم و عصب های مرتبط با آن استفاده می شود. پاسخ های این آزمون از سطح ماهیچه های گردن و ماهیچه های اطراف چشم اندازه گیری می شود. در آزمون vemp از الکترودهایی که به سطح تمیز پوست چسبیده می شود ( همانند آزمون vng و برخی از آزمون های چرخشی ) و گوشی ( همانند گوشی هایی که در آزمون های شنوایی کاربرد دارند ) استفاده می شود . صدا از طریق گوشی برای چند ثانیه به گوش ارائه می شود و نتایج تجربیات ارگان های وستیبولی و پاسخ های ماهیچه های فعال شده توسط الکترودها ثبت می شود.

ارزیابی کامپیوتری وضعیت نگاری بدن (CDP) :

آزمون های CDP : آزمون بررسی ثبات وضعیت بدنی یا توانایی برقراری وضعیت قائم یدن در شرایط مختلف محیطی می باشد . برقراری ثبات پوسچر به گردآوری اطلاعاتی حسی از ماهیچه ها و مفاصل بدن ، چشم ها و گوش داخلی وابسته است . این آزمون به جستجوی ارتباط بین این سه سیستم حسی و ثبت تعادل و وضعیت بده به هنگام چالش های مختلف به وجود آمده می پردازد. همچنین این آزمون می تواند در فاز توانبخشی پس از فاز تشخیص نیز مورد استفاده قرار بگیرد و برای تمامی بیماران در فاز تشخیصی انجام نمی شوند.
آزمون های CDP به هنگام ایستادن ثابت فرد به روی صفحه ایی انجام می گیرد . این صفحه می تواند ثابت یا متحرک باشد همچنین اهداف بینایی پیش رو در طول آزمون می تواند ثابت یا متحرک باشد . فشارسنج های کارگزاری شده زیر صفحه ، تغییرات وزن بدن ، فرد آزمایش شونده در حالت های مختلق تعادلی را ثبت می کنند . یک جلیقه ی محافظتی با بندهایی متصل به طرفین توسط فرد آزمایش شونده به منظور جلوگیری از افتادن و از دست رفتن تعادل پوشیده می شود.

شنوایی سنجی (آزمون های شنوایی) :

سنجش شنوایی عملکرد سیستم شنوایی را ارزیابی می کند. به دلیل اینکه گوش داخلی هم از ارگان های شنوایی و هم از ارگان های تعادلی تشکیل شده است ؛ ارزیابی شنوایی یکی از مهم ترین بخش های تشخیصی بیماری های وستیبولار به شمار می آید . وقتی فرد مشکوک به بیماری وستیبولار می باشد ممکن است بیش از یک آزمون شنوایی برای ایشان درخواست شود ؛ به خصوص هنگامی که کاهش شنوایی ، احساس پری و یا وزوز در یکی یا هر دو گوش داشته باشد.
جهت انجام مجموعه آزمون های شنوایی سنجی از اتاقک اکوستیک استفاده می شود همچنین از هدفون برای انتقال تون یا گفتار در سطوح شدتی و زیر و بمی مختلف استفاده می شود.
از فرد آزمایش شونده خواسته می شود هنگامی که اصوات را شنید پاسخ دهد .
در مورد آزمون های گفتاری نیز از فرد خواسته می شود کلمات را در حضور نویز یا عدم حضور نویز تکرار کند.
یکی دیگر از قسمت های آزمون شنوایی استاندارد ، آزمون تمپانومتری(Tympanometry) است .
این آزمون به کشف و تشخیص مشکلات بین پرده گوش و گوش میانی کمک می کند. در آزمون تمپانومتری از یک گوشی کوچک که هم فشار ایجاد می گند . هم تولید صدا ، جهتئ جمع آوری اطلاعات داخل کانال گوش خارجی استفاده می شود .
شبیه به همین تجهیزات برای انجام آزمون رفلکس اکوستیک که در آن رفلکس عضله های گوش میانی به فشار و صدای بلند اندازه گیری می شود.

گسیل های صوتی گوش (OAE):

آزمون گسیل های صوتی گوشی اطلاعاتی راجع به چگونگی عملکرد سلول های مویی حلزون با اندازه گیری پاسخ این سلول ها به صداهای تولید شده توسط میکروفون باریک جایگذاری شده در کانال گوش به دست می دهد.
کاربدر رایج این آزمون برای ارزیابی شنوایی افرادیست که قادر به پاشخگویی در آزمون های رایج شنیداری نیستند. (مانند نوزادان) .

الکتروکوکلئوگرافی (ECOG):

آزمون الکتروکوکلئوگرافی ، پاسخ های سیستم عصبی به صدا را اندازه گیری می کند. در این آزمون از هدفون و الکترودها برای شخصی که دراز کشیده و بسیار آرام است ، استفاده می شود.
تمامی بیماران در فاز تشخیص نیاز به این آزمون ندارند و شما بسته به شرح حال بیمار این آزمون تجویز می شود. از هدفون صداها به حلزون گوش ارائه و از طریق الکترودها پاسخ جمع آوری می شود . از الکترودهای مختلفی در این آزمون استفاده می شود از جمله الکترودهایی که به سطح پوست می چسبند ، الکترودهایی که شبیه به هدفون در داخل کانال گوش قرا می گیرند و یا الکترودهایی که به آرامی بر روی پرده ی گوش قرار می گیرند . چهارمین گروه از الکترودها ، الکترودهای سوزنی شکل است که با گذشتن از پرده ی گوش بر روی گوش داخلی قرار می گیرد . در اغلب تکنیک ها از سه دسته الکترود اول برای جمع آوری سیگنال های الکتریکی استفاده می شود .

پاسخ های شنیداری ساقه مغز (ABR OR BER BSER OR BAER)  :

آزمون ABR چگونگی پاسخ سیستم عصبی به صدا را اندازه گیری می کند . الکترودها و روش انجام آزمون مشابه با آزمون الکتروکوکلئوگرافی می باشد . اغلب از آزمون ABR برای افرادی که قادر به پاسخگویی در آزمون ادیومتری نیستند مانند نوزادان استفاده می شود و همچنین به طور خاص برای افرادی که به علت وجود صفحه فلزی در بدن یا مغزشان امکان انجان تصویر برداری ندارند.
از آزمون ABR با در نظر گرفتن شرایط خاص برای کشف اکوستیک نوروما ( تومور خوش خیم عصب هشت ) و همچنین برای بررسی اثرات بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS) بر روی راه های اعصاب شنیداری تا مغز مورد استفاده قرار می گیرد.

تصویرسازی شدید مغناطیسی (MRI):

MRI از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر مقطع عرضی از بافت های بدن انسان استفاده می کند . MRI از مغز می تواند وجود تومورها ، آسیب های ناشی از سکته و مواد غیرطبیعی بافت نرم که می تواند موجب سرگیجه و منگی شود را کشف نماید . MRI  از ساختارهای داخل و اطراف گوش داخلی می تواند در کشف بیماری های سیستم وستیبولار کمک کنند ، باشد.

توموگرافی کامپیوتری محوری (CT-SCAN) :

سی تی اسکن ، یک تکنیک اشعه ایکس و بهترین انتخاب برای مطالعه ی قسمت های استخوانی بدن انسان می باشد . گوش داخلی ، درون استخوان تمپورال در دو سمت جمجمه قرار گرفته است . از سی تی اسکن معمولا جهت یافتن شکستگی ها یا نازک شدگی استخوان در اطراف گوش داخلی استفاده می شود.

آزمون دیگر:

بر اساس شرایط و تجهیزات موجود آزمون های مهم دیگر نیز وجود دارند که به کامل کردن اطلاعات ما در خصوص بیماری های سیستم تعادلی یاری می رسانند.
آزمایش خون ، آزمایش آلرژی ، سنجش بینایی و … می توانند در تشخیص اختلالاتی که موجب عدم تعادل می شود ولی به سیستم وستیبولار مرتبط نیستند به ما کمک کنند.

چه کسی آزمون های وستیبولار را انجام می دهد ؟

به طور معمول اولین دکتر متخصصی که شما را معاینه می کند حال متخصص گوش ، حلق و بینی یا متخصص مغز و اعصاب شما را به یک شنوایی شناس جهت انجام آزمون های شنوایی و تعادلی و یا یک رادیولوژیست جهت تصویربرداری های گوناگون معرفی می کند.
شنوایی شناس و یا ادیولوژیست مربوط شما را به همراه پاسخ ارزیابی های انجام شده به نزد متخصص ارجاع دهنده باز می گردانند تا بر اساس نتایج به دست آمده ، پزشک متخصص برای شما درمان مناسب انتخاب نماید.