توانبخشی دهلیزی (سیستم تعادلی گوش)

یک درمان مؤثر و مبتنی بر شواهد

شواهد نشان داده است كه توانبخشی دهلیزی می تواند در بهبود علائم مرتبط با بسیاری از اختلالات دهلیزی (گوش داخلی / تعادل) مؤثر باشد. افراد مبتلا به اختلالات دهلیزی اغلب با سرگیجه، اختلال در بینایی و یا عدم تعادل روبرو می شوند. اینها مشکلاتی است که با توانبخشی برطرف می شود. همچنین ممکن است مشکلات دیگری  همراه با اختلالات دهلیزی، مانند حالت تهوع و یا استفراغ، کاهش توانایی تمرکز و خستگی ایجاد شود.
علائم ناشی از اختلالات دهلیزی باعث کاهش کیفیت زندگی می شود و بر همه جنبه های زندگی روزمره تأثیر می گذارد. آنها همچنین به تشدید مشکلات عاطفی مانند اضطراب و افسردگی کمک می کنند. علاوه بر این، یکی از عواقب ابتلا به اختلال دهلیزی این است که علائم اغلب باعث می شود افراد برای جلوگیری از بروز یا بدتر شدن سرگیجه و عدم تعادل، شیوه زندگی بی تحرکی را اتخاذ کنند. در نتیجه، کاهش قدرت و انعطاف پذیری عضلات، افزایش سفتی مفصل و کاهش استقامت ممکن است رخ دهد.
راهکارهای درمانی مورد استفاده در توانبخشی می تواند برای این مشکلات ثانویه نیز مفید باشد.

توانبخشی دهلیزی چیست؟

توانبخشی دهلیزی (VR)، یا درمان توانبخشی دهلیزی (VRT) یک روش درمانی مبتنی بر حرکات فیریکی بسیار ساده است که برای کاهش مشکلات اولیه و ثانویه ناشی از اختلالات دهلیزی در نظر گرفته شده است. یک برنامه تمرینی ساده که در درجه اول برای کاهش سرگیجه، عدم ثبات دید و یا عدم تعادل و افتادن طراحی شده است.

سلامت قسمتهای خاصی از سیستم عصبی (ساقه مغز و مخچه، بینایی و عضلانی-اسکلتی) در تعیین میزان بهبودی مهم است.

هدف از VRT برطرف کردن مشکل (های) خاص هر شخص است. بنابراین، قبل از طراحی یک برنامه ورزشی، یک معاینه بالینی جامع برای شناسایی مشکلات مربوط به اختلال دهلیزی لازم است (تست هایی نظیر VNG, ECochG, VEMP, vHIT). توانبخشی دهلیزی درمانی برای بیمارانی است که هنگام حرکت سرگیجه نشان می دهند، به خصوص هنگامی که حرکت سریع سر را انجام می دهند، یا موقع تغییر موقعیت مانند زمان خم شدن یا نگاه کردن به بالا و پایین. همچنین برای بیمارانی که از سرگیجه در محیط های تحریک کننده بینایی، مانند مراکز خرید و فروشگاه های مواد غذایی، هنگام تماشای فیلم های اکشن یا T.V، و یا هنگام راه رفتن بر روی سطوح الگویی یا کف های براق رنج می برند.روش های متنوعی برای درمان توانبخشی وجود دارد که انتخاب این روش ها بستگی به نوع اختلال دهلیزی و میزان اختلال داردهمچنین، تمرینات باید به اندازه کافی چالش برانگیز اما به اندازه کافی ایمن باشند تا بیماران هنگام انجام آنها زمین نخورد.
‘’VRT’’ با یک ارزیابی کلینیکی جامع شروع می شود که باید شامل جمع آوری تاریخچه مفصلی از علائم بیمار و چگونگی تأثیر این علائم بر فعالیتهای روزانه آنها باشد. علاوه بر این، اطلاعات مربوط به داروها، مشکلات شنوایی یا بینایی، سایر موارد پزشکی، سابقه سقوط، سطح فعالیت قبلی و فعلی و وضعیت زندگی بیمار جمع آوری خواهد شد.این ارزیابی همچنین شامل انجام تستهای مختلف برای ارزیابی عینی تر بیمار است (آزمایشات VNG, VEMP,ECochG,vhIT)یک برنامه تمرینی سفارشی با استفاده از یافته های ارزیابی بالینی، نتایج حاصل از آزمایش های آزمایشگاهی و مطالعات تصویربرداری و … طراحی می شود. بخش مهمی از توانبخشی سرگیجه ایجاد یک برنامه ورزشی است که باید به طور مرتب در خانه انجام شود. رعایت برنامه ورزش در منزل بیمار ضروری است.

یک درمانگر همچنین می تواند اطلاعاتی در مورد نحوه مقابله با این موارد و انتظارات از VRT  را ارائه دهد. آموزش برای بیماران بسیار مهم است زیرا بیشتر رمز و راز آنچه را که تجربه می کنند از بین می برد، این می تواند به کاهش اضطراب و در نتیجه اختلال دهلیزی آنها کمک کند.

آیا توانبخشی VESTIBULAR REHABILITATION عملکرد مختلفی دارد؟

یادگیری تمرینات VRT دشوار نیست، اما برای رسیدن به حداکثر موفقیت بیماران باید متعهد به انجام آنها باشند.ممکن است در ابتدا ورزشها باعث بدتر شدن علائم شود. اما با گذشت زمان و کار مداوم، علائم باید به طور پیوسته کاهش یابد، این بدان معناست که مشارکت در فعالیت های زندگی روزمره برای بیماران آسان تر خواهد شد.اگرچه VRT حملات سرگیجه را در بیماران مبتلا به بیماری مینر ، درمان نمی کند، اما VRT می تواند به کاهش علائمی که بین حملات رخ می دهد کمک کند. فاکتورهای دیگری که به طور بالقوه می توانند بهبود را محدود کنند:

شیوه زندگی کم تحرک

بی تحرکی می تواند منجر به محدود شدن سلامتی و تناسب اندام مطلوب شود، که می تواند مشکلات ثانویه ایجاد کند. همچنین، این سبک زندگی می تواند باعث کاهش دادن آستانه تحمل علائم سرگیجه شود و عدم تعادل ایجاد کند. دردبه طور کلی، درد به عدم تعادل کمک می کند و با افزایش خطر سقوط در افراد مسن همراه است. افراد همچنین برای جلوگیری از درد، حرکت و سطح فعالیت خود را محدود می کنند  که منجر به یک سبک زندگی بی تحرک تر و عواقب منفی این سبک زندگی می شود. علاوه بر این، برای جلوگیری از درد بیماران ممکن است نتوانند تمرینات تجویز شده را انجام دهند، که این امر مشارکت کامل در VRT را محدود کرده و اثر بخشی VRT را محدود می کند.

حضور سایر شرایط پزشکی

تحقق اهداف مندرج در VRT هنگامی که بیماران مجبورند با چندین بیماری مبارزه کنند، تحقق بخشیدن به آن دشوارتر است. در حقیقت، هر شرایطی که توانایی انجام تمرینات را کاهش دهد، شانس دستیابی به موفقیت را کمتر می کند. علاوه بر این، درست همانطور که درد عاملی است که خطر سقوط را افزایش می دهد، برخی شرایط پزشکی (قلبی عروقی، آرتروز، مشکلات پا، مشکلات بینایی، بیماری های عصبی، اختلالات شناختی) نیز عواملی هستند که خطر زمین خوردن را افزایش می دهند.

داروهای خاص و  یا داروهای متعدد

استفاده از دارو استفاده از ” شمشیر دو لبه” است زیرا از یک طرف شرایط بهبود بیماری را فراهم می کند اما از طرفی دیگر می تواند باعث شود تأثیراتی از قبیل سرگیجه، خستگی و ضعف عضلانی و بی ثباتی را بوجود آورد که باعث می شود مشکلات موجود در اثر اختلال دهلیزی بیشتر شود. مصرف انواع خاصی از داروها مانند داروهای (آرام بخش ها، ضد درد و داروهای ضد افسردگی)، ضد تشنج و داروهای ضد فشار خون به شدت با افزایش خطر افتادن همراه است.

مشکلات روانشناختی

اضطراب، فکر و خیال و افسردگی تاثیر گذاری توانبخشی را به شدت کاهش می دهد.