وزوز گوش و افسردگی؛ رابطهای پیچیده اما قابل درمان
وزوز گوش (Tinnitus) یکی از شایعترین مشکلات شنوایی است و به صورت شنیدن صدای زنگ، سوت یا نویز در گوش یا سر بدون وجود منبع صوتی خارجی احساس میشود. براساس مطالعات اخیر (۲۰۲۴–۲۰۲۵)، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد در طول زندگی خود درجاتی از وزوز را تجربه میکنند، اما در برخی افراد، این صداها مداوم و آزاردهنده میشوند و بر خواب، تمرکز، خلق و روابط اجتماعی تأثیر میگذارند.
در سالهای اخیر، پژوهشهای عصبروانشناختی نشان دادهاند که بین وزوز مزمن و افسردگی ارتباطی دوطرفه وجود دارد. یعنی وزوز میتواند باعث بروز یا تشدید افسردگی شود و در مقابل، افسردگی نیز شدت ادراک وزوز را افزایش دهد.
این رابطه به دلیل تغییراتی است که در نواحی مغزی مرتبط با پردازش صدا و احساسات (مانند آمیگدالا و قشر پیشپیشانی) رخ میدهد. در واقع، مغز به صدای وزوز به عنوان تهدید پاسخ میدهد و چرخهای از اضطراب، بیخوابی و تمرکز بیشازحد ایجاد میکند؛ چرخهای که در نهایت میتواند منجر به افت خلق و کاهش کیفیت زندگی شود.

خبر خوب این است که امروزه رویکردهای درمانی مؤثری برای کنترل همزمان وزوز و علائم روانی آن وجود دارد. درمان شناختیـرفتاری (CBT) از مؤثرترین روشهای مبتنی بر شواهد است که با آموزش راهکارهای ذهنی و رفتاری، میزان ناراحتی و تمرکز بیمار بر وزوز را کاهش میدهد .
همچنین درمانهای صوتی (Sound Therapy) و استفاده از سمعکهای مجهز به برنامههای صدادرمانی، طبق مطالعات جدید، میتوانند شدت ادراک وزوز و اضطراب همراه آن را کاهش دهند.
در کلینیک ما ، ارزیابی وزوز تنها به گوش محدود نمیشود؛ بلکه شامل بررسی شنوایی، وضعیت خواب، سطح استرس و خلق بیمار است تا درمانی چندبخشی و شخصیسازیشده طراحی شود. گاهی درمان ترکیبی از صدادرمانی، مشاوره روانشناختی و توانبخشی شنوایی بهترین نتیجه را به همراه دارد.
اگر مدتی است صدای مداومی در گوش خود میشنوید یا احساس میکنید این صدا باعث بیخوابی، خستگی یا افت خلق شما شده است، مراجعه به متخصص شنواییشناسی میتواند نخستین گام برای کنترل مؤثر وزوز و بهبود کیفیت زندگی باشد.